آبهای زیرزمینی

بعد از هر بارندگی، مقداری از آب بارندگی در زمین فرو می‏ رود و بین لایه‏ های مختلف زمین از قبیل سنگ، خاک رس، شن و ماسه‏  زیر زمین جمع می‏شود که به این آب جمع شده، «آبِ زیرزمینـی» می‏گویند. زندگی بسیاری از مردم کره‏  زمین به آب‏های زیرزمینی بستگی دارد.

این آب‏ها در زیر پوسته‏  زمین، «سفره‏  آب‏های زیرزمینی» را تشکیل می‏دهند که نام دیگر آن «آبخوان» (Aquifer) است. بعبارت دیگر سفره‏  آب زیرزمینی به لایه ‏یا منطقه‏ ای در زیر سطح زمین گفته می‌شود که آب در آن می‌تواند ذخیره شده و بصورت آهسته جریان یابد.

آب می‌تواند مسافت زیادی را در زیر زمین طی کند. حرکت آب در زیر زمین بستگی به نفوذپذیری (آب تا چه میزان راحت‌تر و یا سخت‌تر می‏تواند در بین لایه‌های خاک حرکت کند) و تَخَلخُل (مقدار فضای باز در بین خاک و سنگ) دارد.

همچنین جهت و سرعت آب در زیر زمین بستگی به مشخصات آبخوان و لایه‌های زیر زمین دارد (در سنگ‌های متراکم، آب زمان زیادی برای حرکت در بین آن‏ها نیاز خواهد داشت). اگر سنگ و خاک به آب اجازه بدهند که نسبتاً آزاد در بین لایه‌ها حرکت نماید، آب زیرزمینی می‌تواند فواصل طولانی را در مدّت چند روز طی نماید و به اعماق پایین‌تر نفوذ کند. وقتی که آب بارندگی به سطح زیرین خاک نفوذ پیدا می‌کند، معمولاً دو لایه‌  غیر اشباع و اشباع بوجود می‌آورد. انسان می‌تواند با حفر چاه تا منطقه‌  اشباع، آب را پمپاژ کند.

منبع: http://www.nejatab.com/

خراسان رضوی مقام اول دشت های بحرانی کشوررا دارد

بیات-خراسان رضوی مقام اول دشت ها و آب های زیرزمینی بحرانی کشور را دارد. جانشین مدیرکل دفتر حفاظت و بهره برداری منابع آب امور مشترکان وزارت نیرو در حاشیه همایش ملی بحران آب و پیامدهای ناشی از آن که در دانشگاه آزاد مشهد برگزار شد، با اعلام این مطلب به خراسان گفت: استان های کرمان و فارس در رتبه های بعدی قرار دارند.مهندس رضایی افزود: علت این بحران بارش کم در این منطقه است.وی ضمن تاکید بر ضرورت مدیریت آب های زیرزمینی دشت های خراسان رضوی افزود: به جای احداث سد، باید بیشتر به بحث آبخیزداری بپردازیم.مهندس رضایی در این همایش ملی گفت: به طور متوسط ۴۱۱ میلیارد مترمکعب نزولات جوی داریم که ۲۹۴ میلیارد مترمکعب تبخیر و از دسترس خارج می‌شود، ۹۲ میلیارد مترمکعب روان آب و جریانات سطحی و ۲۵ میلیارد مترمکعب از طریق باران در زمین نفوذ می کند، ۱۳ میلیارد مترمکعب هم جریانات آب رودی کشور است که در مجموع کل آب تجدید شونده کشور ۱۳۰ میلیارد مترمکعب است که ما باید براساس این میزان آب تجدیدشونده مدیریت داشته باشیم.وی عنوان کرد: براساس ماده ۴ قانون توزیع منابع آب، بهره برداری از منابع آب زیرزمینی در دشت ها اگر به مرحله ای برسد که از میزان تغذیه سالانه دشت بیشتر باشد آب آن دشت برای توسعه کشاورزی ممنوع می شود.وی یادآور شد: براساس تقسیم بندی مصوب در کشور ۶۰۹ محدوده مطالعاتی داریم که ۶۵ محدوده بحرانی و ۲۲۶ محدوده ممنوعه است و ۲۲ محدوده مطالعاتی هم پیشنهاد شده ممنوعه شود برای ۲۸۶ دشت آزاد و ۲۸ دشت هم پیشنهاد اولیه ممنوعه شدن داده شده است.وی یادآور شد: با توجه به ماده ۲۱ قانون توزیع آب مسئولیت تخصیص آب بر عهده وزارت نیرو است در دشت های آزاد کشور هم تخصیص آب براساس ظرفیت دشت هاست. وی تاکید کرد: روند آب های زیرزمینی موجود در دشت ها نزولی است.وی با اشاره به وضعیت کسری مخزن آب در کشور گفت: بیشترین کسری مخزن را در خراسان رضوی داریم که میزان آن یک میلیارد و ۱۰۰ میلیون مترمکعب است.وی گفت: کف شکنی در چاه ها باید محدود شود وGPS برای حفاری نصب شده است.وی درباره پیشروی آب شور، پیامدهای برداشت اضافی و فرونشست دشت ها و راه حل حفاظت از منابع آبی زیرزمینی سخنانی ایراد کرد. دکتر علیزاده استاد دانشگاه فردوسی مشهد هم در این همایش به داستان طولانی و پیچیده آب که در این زمینه ۳ تا ۴ هزار سال تجربه علمی داریم اشاره کرد و گفت: متاسفانه ایران در این زمینه هنوز در سطح جهان جایگاه خاصی ندارد.

منبع: http://www.nejatab.com

تغییر الگوی کشت تنها راه مبارزه با خشکسالی

کمبود منابع تولید سبب شده است که روشهای تخصیص بهینه منابع کمیاب بین فعالیتهای مختلف، روز به روز گسترش یابد. با توجه به نقش حیاتی بخش کشاورزی در اقتصاد ملی و اشتغالزایی و تأمین غذای جامعه، لازم است که از منابع و ابزارهای تولید در این بخش به بهترین نحو ممکن استفاده گردد تا ضمن کاهش در مصرف این منابع، سود‌آوری و رفاه کشاورزان نیز افزایش یابد. با توجه به اقلیم خشک و نیمه‌خشک ایران و کمبود منابع آبی در استان ، آب به عنوان یکی از عوامل محدود‌کننده تولید، نقش مهمی را در تعیین نوع فعالیتهای زراعی ایفا می‌کند.آسیب‌پذیری سفره‌های آب زیرزمینی در اثر برداشت بی‌رویه از منابع آبی، اتمام پتانسیل قابل توسعه بهره‌برداری از آب‌های زیرمینی برای مصارف کشاورزی و پایین بودن راندمان آبیاری لزوم اصلاح الگوی مصرف آب را ضروری می‌سازد.

تغییر الگوی کشت راهکار اساسی برای اصلاح الگوی مصرف آب در بخش کشاورزی است.الگوی کاشت به معنی سهم زیرکشت و نوع محصولات مختلف زراعی در یک منطقه می باشد و تصمیم به این که کدام محصول با استفاده از چه عوامل تولیدی، با چه روشی و به چه مقدار تولید گردد از برنامه های مهم آن می باشد. با تغییر الگوی کشت در استان از محصولاتی که به آب زیاد در طول دوره رشد خود نیازمند هستند مانند چغندرقند به سمت محصولات با مقاومت بالاتر نسبت به کم آبی و محصولاتی که سازگاری بیشتری با شرایط اقلیمی و منطقه ای استان دارند می توان گامی در جهت مدیریت صحیح مصرف آب و افزایش بهره وری در استان برداشت.تنظیم و اجرای الگوی کشت مناسب محصولات زراعی و باغی تحت تأثیر عواملی چون فاکتورهای طبیعی شامل ساختمان خاک، اقلیم و مقدار آب آبیاری در دسترسی، فاکتورهای اجتماعی شامل گروه های زارعان (خانواده ها، فرهنگ ها و...) و فاکتورهای اقتصادی مانند قیمت تمام شده محصول برای زارع، قابلیت عرضه در بازار، سطح تکنولوژی در اختیار، نیروی انسانی موجود، اعتبار و وضعیت صنعتی منطقه، حمل و نقل و دسترسی به اطلاعات قرار می گیرد.

یک الگوی مناسب کاشت باید به نحوی اجرا شود که نیازهای اولیه همه اعضاء جامعه برآورده شده و حقوق آنها از بهره وری اراضی، سرمایه کافی، فرصت های بازاریابی تأمین و تضمین شود زیرا هرگونه تغییر در الگوی کاشت می تواند کل نظام اجتماعی بخش کشاورزی را تحت تأثیر قرار دهد.

منبع : سایت نجات آب کشاورزی

پیام هفته

برای تهیه هر عدد نان 200 گرمی 280 لیتر آب مصرف می شود، معادل 40 دقیقه باز بودن کامل شیر آب!!!

آﺑﯿﺎری ﻗﻄﺮه ای ﺗﻨﮫﺎ راه ﻋﺒﻮر از ﺑﺤﺮان آب در ﺑﺨﺶ ﮐﺸﺎورزی

ﺑﺎ دوراﻧﺪﯾﺸﯽ و ﺗﻼش دوﻟﺘﻤﺮدان و ﺑﺎ اﺣﺪاث ﺳﺪ و ﺣﻔﺮ ﭼﺎه، ﻗﺴﻤﺖ 

اﻋﻈﻢ آب ھﺎی ﻗﺎﺑﻞ اﺳﺘﺤﺼﺎل از ﻣﻨﺎﺑﻊ آب ھﺎی ﺳﻄﺤﯽ و زﯾﺮزﻣﯿﻨﯽ ﺑﺎ 

ھﺰﯾﻨﻪ ای ﮔﺰاف ﻣﮫﺎر ﺷﺪه اﺳﺖ. ﻗﺴﻤﺖ ﻋﻤﺪه اﯾﻦ آب ﺑﺎ راﻧﺪﻣﺎن ﭘﺎﯾﯿﻦ در 

ﺑﺨﺶ ﮐﺸﺎورزی ﻣﺼﺮف ﻣﯽ ﺷﻮد... .

بقیه در ادامه مطلب...

منبع: www.areo.ir

ﺑﺮھﺎن ﺳﮫﺮاﺑﯽ ﻣﺸﮏ آﺑﺎدی 

ﻋﻀﻮء ھﯿﺎت ﻋﻠﻤﯽ ﻣﻮﺳﺴﻪ ﺗﺤﻘﯿﻘﺎت ﭘﻨﺒﻪ ﮐﺸﻮر

پیام هفته

ما آب را از پدرانمان به ارث نبرده ایم بلکه از فرزندانمان به امانت گرفته ایم...

برگزاری اولین کارگاه آموزشی

در تاریخ24 بهمن در روستای فدیشه اولین کارگاه آموزش نجات آب کشاورزی رو تشکیل دادیم که مورد استقبال دانش آموزان قرار گرفت. به زودی تصاویری از این کارگاه در وبلاگ قرار میدم.

همه با هم برای نجات آب کشاورزی

استخرهای نامناسب ذخیره ی آب کشاورزی. واقعا چرا؟!

امروز تصاویری از یک استخر نامناسب ذخیره آب کشاورزی رو انتخاب کردم. این استخر در حوالی نیشابور قرار دارد. طبق محاسبات من این استخر هر روز 30 دقیقه از آب چاه را می بلعد. با حساب هر ثانیه 20 لیتر می شود20*60*30 یعنی در هر روز حد اقل 36000 لیتر آب فقط در همین استخر به هدر می رود. مانند این استخر در همه جای ایران وجود داره. به نظر شما چند میلیون لیتر آب هر روز در این استخرها به هدر می رود؟!!!!

بی تفاوت نباشیم. خواهشمندم شما هم نظر خود را بنویسید. ممنون

اهمیت اصلاح الگوی مصرف آب در کشاورزی

آب از دیرباز مهمترین عامل توسعه در جهان بوده است. انسان ها در دوران اولیه زندگی نزدیک رودخانه ها و منابع آب تجمع می کردند و به فعالیت های کشاورزی می پرداختند. 97 درصد منابع آبی غیرقابل استفاده برای کشاورزی بوده و مقدار بسیارمحدودی از آن ها به طور مستقیم از سوی انسان مورداستفاده قرارگرفته است. افزون بر آن، کمی بیش از 76.1 درصد از آب های کره زمین به صورت رودخانه های یخی از دسترس خارج شده و آنچه تقریباً باقی مانده در عمق زمین ذخیره شده است. بهره گیری از روش های نوین کشاورزی و استفاده بهینه از آب، عوامل حیاتی برای نیل به هدف تأمین غذای جمعیت درحال افزایش دنیا است. طبق برآوردها، در 30 سال آینده مردم جهان نیازمند 60 درصد غذای بیشتر خواهند بود. بخش قابل توجهی از این افزایش تولید، حاصل کشت متراکم (استفاده از زمین کمتر برای تولید بیشتر) که نیازمند آبیاری است، خواهند بود... .